Διοργάνωση
Η PhotoBiennale / 21η Διεθνής Φωτογραφική Συνάντηση διοργανώνεται από το Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, το μοναδικό κρατικό μουσείο φωτογραφίας στην Ελλάδα, με κεντρικό θέμα τον «Τόπο». Η PhotoBiennale χωρίζεται σε 3 μέρη (1ο μέρος: Απρίλιος-Μάιος 2010, 2ο μέρος: Ιούνιος-Σεπτέμβριος 2010, 3ο μέρος: Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2010/Μάιος 2011).
Η διεθνής διοργάνωση περιλαμβάνει εκθέσεις που παρουσιάζονται σε μουσεία, γκαλερί και άλλους εκθεσιακούς χώρους σε όλη τη Θεσσαλονίκη, αλλά και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας και του εξωτερικού, σε συνεργασία με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς. Πέρα από το Κεντρικό Πρόγραμμα, το Παράλληλο Πρόγραμμα, τις προτάσεις των αιθουσών τέχνης και τις εκθέσεις που ταξιδεύουν, η διοργάνωση περιλαμβάνει παράλληλες εκδηλώσεις και δράσεις, όπως τα Portfolio Reviews, αλλά και το διεθνές βραβείο Cedefop/Photomuseum, το οποίο σχετίζεται με την εργασία και τη φωτογραφία.
H PhotoBiennale χαρτογραφείται στα ευρωπαϊκά φεστιβάλ φωτογραφίας μεταξύ του Fotografia της Ρώμης, της International Photo biennale της Μόσχας και της PhotoEspaña της Μαδρίτης. Το διεθνές κύρος του θεσμού πιστοποιείται και από την ένταξή του στο διεθνές δίκτυο φωτογραφικών φεστιβάλ «Festival of Light» (www.festivaloflight.net).
Η PhotoBiennale 2010 αποτελεί το δεύτερο μέρος της θεματικής τριλογίας που ξεκίνησε το 2008 με θέμα το «Χρόνο» και θα συνεχιστεί και το 2012 με θέμα το «Λόγο».
Θέμα: Τόπος
1) Ο τόπος ως περιοχή.
Σε πρώτο επίπεδο οι εκθέσεις αυτές πραγματεύονται την απεικόνιση περιοχών. Μέσα από ταξίδια, έρευνα και συνεχή παρατήρηση, οι δημιουργοί μάς παρουσιάζουν τόπους που ενέχουν ιδιαίτερο γεωγραφικό, ιστορικό ή και προσωπικό ενδιαφέρον. Σε δεύτερο επίπεδο αντιλαμβανόμαστε πως οι περιοχές που παρουσιάζονται υπερβαίνουν την αφήγηση μιας περιγραφής και θέτουν δύο καίρια ζητήματα: α) των ορίων και β) της ανα-δημιουργίας του τόπου μέσα από το βλέμμα του δημιουργού. Ο τρόπος που επιλέγονται τα όρια σε κάθε εικόνα, αλλά και σε όλο το σώμα του έργου γενικότερα, καθορίζει από μόνος του την περιοχή του δημιουργού, ενώ η επιλογή του περιεχομένου όπως και της σύνθεσης κάθε μίας εικόνας ξεχωριστά διαμορφώνουν το «τοπίο» του κάθε τόπου.
2) Ο τόπος ως εγγενές μέρος της ιστορίας.
Βασικό στοιχείο αυτών των εκθέσεων είναι η αναφορά στη συλλογική ή και στην ατομική μνήμη. Ο τόπος λειτουργεί ως μία αφορμή ή ως ένα όχημα ενός σημαίνοντος ιστορικού φορτίου. Βέβαια πέρα από το γεγονός ότι γινόμαστε μάρτυρες ιστορικών περιοχών και κατ’ επέκταση και σημαντικών στιγμών, ο τόπος λειτουργεί και ως ένα υλικό της ιστορίας που βρίσκεται στο παρόν. Με αυτόν τον τρόπο αποκτά και έναν εργαλειακό ρόλο, καθώς συντελεί στη σύγκριση ερμηνειών και αφηγήσεων αποδεικνύοντας πως η ιστορία δεν υπάρχει ως μια ακέραιη οντότητα, αλλά ως ένα άθροισμα διαφορετικών οπτικών.
3) Ο τόπος ως αποτέλεσμα κατασκευής που δημιουργείται είτε από τη μορφή είτε από το περιεχόμενο. Κάποιοι δημιουργοί χρησιμοποιούν ειδικές τεχνικές που παρεμβαίνουν στο αποτέλεσμα της πραγματικής εικόνας και δημιουργούν έναν δικό τους τόπο. Άλλοι πραγματεύονται χώρους που έχουν προκύψει μέσα από την αναπαράσταση, όπως είναι ο χώρος του θεάτρου ή παρεμβαίνουν στο αστικό και στο φυσικό περιβάλλον με σκοπό να κατασκευάσουν ένα δικό τους συμβολικό χώρο. Το κέντρο βάρους εδώ μετατοπίζεται στις εννοιολογικές επιλογές των δημιουργών.
4) Ο τόπος ως μικρόκοσμος του δημιουργού.
Ο τόπος είναι απλώς η πρόφαση για να έρθουν στο προσκήνιο ζητήματα, κοινωνικά, πολιτικά ή και υπαρξιακά. Εδώ οι συντεταγμένες ορίζονται αποκλειστικά από τον δημιουργό, παρόλο που μπορεί να έχουν προβολή και στον πραγματικό κόσμο και τόπο. Σε αυτές τις εκθέσεις γινόμαστε κοινωνοί του μικρόκοσμου του κάθε δημιουργού, ή τουλάχιστον του μικρόκοσμου όπου επέλεξε να κατοικήσει ή να αναδείξει σε μία συγκεκριμένη περίοδο της ζωής του.
Δομή Εκθεσιακού Προγράμματος
- Κεντρικό Πρόγραμμα
Στο κεντρικό πρόγραμμα της PhotoBiennale 2010 εντάσσονται εκθέσεις που έχουν ως θέμα τον «Τόπο».
Οι εκθέσεις αυτές:
α) Πραγματοποιούνται σε συνεργασία του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης απευθείας με ελληνικούς και ξένους φορείς και ιδρύματα
ή
β) Πραγματοποιούνται κατόπιν αξιολόγησης των προτάσεων που κατατέθηκαν από επιτροπή, η οποία αποτελούνταν από τους: Βαγγέλη Ιωακειμίδη / Διευθυντή Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, Χριστόφορο Μαρίνο / Ανεξάρτητο Επιμελητή-Ιστορικό Τέχνης, Θούλη Μισιρλόγλου / Ιστορικό Τέχνης-Επιμελήτρια ΜΜΣΤ, Σταμάτη Σχιζάκη / Βοηθό Επιμελητή-Τομέας Φωτογραφίας και Νέων Μέσων-ΕΜΣΤ, Μάρθα Χαλικιά / Ανεξάρτητη Επιμελήτρια-Ιστορικό Τέχνης
ή
γ) Αποτελούν παραγωγές του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης
- Παράλληλο Πρόγραμμα
Στο παράλληλο πρόγραμμα της διοργάνωσης περιλαμβάνονται επιλογές συγκεκριμένων ολοκληρωμένων προτάσεων από επιμελητές και δημιουργούς, που δεν εμπίπτουν στην κεντρική θεματική. Ωστόσο, εντάσσονται στη διοργάνωση αξιοποιώντας το γεγονός ότι όλοι οι κεντρικοί εκθεσιακοί χώροι όπως και οι σημαντικότερες αίθουσες τέχνης της πόλης προβάλλουν τη φωτογραφία την περίοδο της PhotoBiennale.
- Οι Γκαλερί προτείνουν
Οι γκαλερί την περίοδο της PhotoBiennale προτείνουν. Αλλά μόνο φωτογραφία. Οι επιλογές τόσο των καλλιτεχνών, όσο και της θεματικής τους εξαρτάται από τη συνεργασία μεταξύ τους και τίθεται υπόψιν του Μουσείου. Υπάρχει με αυτόν τον τρόπο μία ακόμη πλατφόρμα συνάντησης του κοινού με τους δημιουργούς.
- Εκθέσεις ταξιδεύουν
Στο πλαίσιο της PhotoBiennale εκθέσεις παρουσιάζονται σε άλλες πόλεις της ελληνικής επικράτειας και στο εξωτερικό.